“In all the realms of this material creation, even up to Brahma’s highest abode, you remain subject to rebirth, O Arjun. But upon reaching My Abode, O son of Kunti, there is no rebirth again.”
Description
According to Vedic scriptures, the universe consists of fourteen worlds—seven higher (celestial abodes like Bhūḥ to Satya Lok) and seven lower (hellish realms like Tal to Pātāl Lok). Even the highest plane, Brahma Lok, is within the material realm of Maya, where all beings, including gods like Indra, are subject to birth and death.
A story from the Puranas illustrates this: Indra, after being humbled by God and the sage Lomash, realizes the impermanence of even his own grand palace and status. This emphasizes that all material existence is temporary, and only those who attain God-realization are freed from the cycle of birth and death. They ascend to God’s divine abode, where they receive eternal, divine bodies and partake in God’s eternal pastimes. Some liberated souls, like saints and prophets, return to guide others toward liberation, helping them escape Maya and realize God.
“हे अर्जुन, इस भौतिक सृष्टि के सभी क्षेत्रों में, यहां तक कि ब्रह्मा के सर्वोच्च निवास तक, तुम पुनर्जन्म के अधीन रहते हो। लेकिन हे कुंती के पुत्र, मेरे निवास तक पहुंचने पर, फिर से कोई पुनर्जन्म नहीं होता है।”
विवरण
वैदिक ग्रंथों के अनुसार, ब्रह्मांड में चौदह लोक शामिल हैं – सात उच्च (भूः से सत्य लोक जैसे दिव्य लोक) और सात निचले (तल से पाताल लोक जैसे नारकीय लोक)। यहां तक कि सर्वोच्च लोक, ब्रह्म लोक, माया के भौतिक क्षेत्र के भीतर है, जहां इंद्र जैसे देवताओं सहित सभी प्राणी जन्म और मृत्यु के अधीन हैं।
पुराणों की एक कहानी इसे दर्शाती है: भगवान और ऋषि लोमश द्वारा विनम्र होने के बाद, इंद्र को अपने स्वयं के भव्य महल और स्थिति की नश्वरता का एहसास होता है। यह इस बात पर जोर देता है कि सभी भौतिक अस्तित्व अस्थायी है, और केवल वे ही जो ईश्वर-प्राप्ति प्राप्त कर लेते हैं, जन्म और मृत्यु के चक्र से मुक्त हो जाते हैं। वे भगवान के दिव्य निवास पर चढ़ते हैं, जहां वे शाश्वत, दिव्य शरीर प्राप्त करते हैं और भगवान की शाश्वत लीलाओं में भाग लेते हैं। कुछ मुक्त आत्माएं, जैसे संत और पैगम्बर, दूसरों को मुक्ति की ओर मार्गदर्शन करने, उन्हें माया से बचने और ईश्वर को महसूस करने में मदद करने के लिए लौटते हैं।
“ଏହି ବସ୍ତୁ ସୃଷ୍ଟିର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବାସସ୍ଥାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ହେ ଅର୍ଜୁନ, ତୁମେ ପୁନର୍ଜନ୍ମର ଅଧୀନ ହୋଇ ରହିଛ। କିନ୍ତୁ କୁନ୍ତୀର ପୁତ୍ର ମୋ ବାସସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ପୁନର୍ବାର ଜନ୍ମ ହେବ ନାହିଁ।”
ବର୍ଣ୍ଣନା
ବ ed ଦିକ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଚଉଦଟି ଜଗତକୁ ନେଇ ଗଠିତ – ସାତଟି ଉଚ୍ଚ (ଭ ūḥ ଠାରୁ ସତ୍ୟ ଲୋକ ପରି ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ବାସସ୍ଥାନ) ଏବଂ ସାତୋଟି ନିମ୍ନ (ତାଲରୁ ପ ā ତଲ ଲୋକ ପରି ହେଲିଶ୍ କ୍ଷେତ୍ର) | ଏପରିକି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବିମାନ ବ୍ରହ୍ମା ଲୋକ ମଧ୍ୟ ମାୟାର ବସ୍ତୁ ପରିସର ମଧ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପରି ଦେବତା ସମେତ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ଜନ୍ମ ଓ ମୃତ୍ୟୁର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି।
ପୁରାଣର ଏକ କାହାଣୀ ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ: ଇନ୍ଦ୍ର, ଭଗବାନ ଏବଂ age ଷି ଲୋମାଶଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନମ୍ର ହେବା ପରେ, ନିଜର ମହାନ ମହଲ ଏବଂ ସ୍ଥିତିର ଅପାରଗତାକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କଲେ | ଏହା ଜୋର ଦେଇଥାଏ ଯେ ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଅସ୍ଥାୟୀ ଅଟେ, ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ God ଶ୍ବର-ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରନ୍ତି ସେମାନେ ଜନ୍ମ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ରରୁ ମୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି | ସେମାନେ God’s ଶ୍ବରଙ୍କ divine ଶ୍ୱରୀୟ ବାସସ୍ଥାନକୁ ଯାଆନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ଅନନ୍ତ, divine ଶ୍ୱରୀୟ ଶରୀର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଏବଂ God’s ଶ୍ବରଙ୍କ ଅନନ୍ତ ଭୋଜିରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି | ସାଧୁ ଓ ଭବିଷ୍ୟଦ୍ବକ୍ତାମାନଙ୍କ ପରି କେତେକ ମୁକ୍ତିପ୍ରାପ୍ତ ଆତ୍ମା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତି ଦିଗରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଫେରି ଆସନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମାୟାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବାରେ ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କୁ ଅନୁଭବ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି |