Arjun said: “O Shree Krishna, You have extolled the virtues of karm sanyās (renunciation of actions), and You have also recommended the practice of karm yog (performing actions with devotion). Kindly clarify for me, unequivocally, which of these two paths is more beneficial.”
Description
Arjun said: “O Shree Krishna, You have extolled both karm sanyās (renunciation of actions) and karm yog (performing actions with devotion). Please clarify, decisively, which of these two paths is more beneficial.”
Arjun is perplexed by the seemingly contradictory instructions given by Shree Krishna. In the first chapter, Arjun’s grief set the stage for Krishna to impart spiritual wisdom. The second chapter discussed the immortality of the soul and the importance of performing one’s duty. The third chapter highlighted the necessity of performing duties for mind purification, while also noting that the already pure are not obliged to perform social duties. The fourth chapter detailed various sacrifices, emphasizing that sacrifices performed with knowledge are superior, ultimately leading to the renunciation of ritualistic duties in favor of devotional service.
Confused by the apparent contradiction between renouncing actions and performing them with devotion, Arjun seeks a clear, definitive answer from Shree Krishna on which path to follow.
अर्जुन ने कहा: “हे श्री कृष्ण, आपने कर्म संन्यास (कर्मों का त्याग) के गुणों की प्रशंसा की है, और आपने कर्म योग (भक्ति के साथ कर्म करना) के अभ्यास की भी सिफारिश की है। कृपया मेरे लिए स्पष्ट रूप से स्पष्ट करें कि इन दोनों में से कौन सा है पथ अधिक लाभदायक है।”
विवरण
अर्जुन ने कहा: “हे श्री कृष्ण, आपने कर्म संन्यास (कर्मों का त्याग) और कर्म योग (भक्ति के साथ कर्म करना) दोनों की प्रशंसा की है। कृपया निर्णायक रूप से स्पष्ट करें कि इन दोनों मार्गों में से कौन सा मार्ग अधिक लाभकारी है।”
श्रीकृष्ण द्वारा दिए गए विरोधाभासी निर्देशों से अर्जुन हैरान है। पहले अध्याय में, अर्जुन के दुःख ने कृष्ण को आध्यात्मिक ज्ञान प्रदान करने के लिए मंच तैयार किया। दूसरे अध्याय में आत्मा की अमरता और अपने कर्तव्य पालन के महत्व पर चर्चा की गई। तीसरे अध्याय में मन की शुद्धि के लिए कर्तव्यों के पालन की आवश्यकता पर प्रकाश डाला गया है, साथ ही यह भी कहा गया है कि पहले से ही शुद्ध लोग सामाजिक कर्तव्यों को निभाने के लिए बाध्य नहीं हैं। चौथे अध्याय में विभिन्न बलिदानों का विवरण दिया गया है, जिसमें इस बात पर जोर दिया गया है कि ज्ञान के साथ किए गए बलिदान श्रेष्ठ होते हैं, जो अंततः भक्ति सेवा के पक्ष में कर्मकांडीय कर्तव्यों के त्याग की ओर ले जाते हैं।
कर्मों को त्यागने और उन्हें भक्तिपूर्वक करने के बीच स्पष्ट विरोधाभास से भ्रमित, अर्जुन श्री कृष्ण से स्पष्ट, निश्चित उत्तर चाहता है कि किस मार्ग पर चलना है।
ଅର୍ଜୁନ କହିଛନ୍ତି: “ହେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ, ତୁମେ କର୍ମ ସଂଖ୍ୟା (କାର୍ଯ୍ୟର ତ୍ୟାଗ) ର ଗୁଣକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛ, ଏବଂ ତୁମେ କର୍ମ ଯୋଗ (ଭକ୍ତି ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା) କୁ ମଧ୍ୟ ସୁପାରିଶ କରିଛ। ଦୟାକରି ମୋ ପାଇଁ ଦୟାକରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ, ଏହି ଦୁଇଟି ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି? ରାସ୍ତା ଅଧିକ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ। “
ବର୍ଣ୍ଣନା
ଅର୍ଜୁନ କହିଛନ୍ତି: “ହେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ, ତୁମେ ଉଭୟ କର୍ମ ସଂଖ୍ୟା (କାର୍ଯ୍ୟର ତ୍ୟାଗ) ଏବଂ କର୍ମ ଯୋଗ (ଭକ୍ତି ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା) କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛ। ଦୟାକରି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ, ଏହି ଦୁଇଟି ପଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅଧିକ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ।”
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଦ୍ given ାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତିବାଦକାରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଦ୍ୱାରା ଅର୍ଜୁନ ବିବ୍ରତ ହୋଇଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟରେ, ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଦୁ ief ଖ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ମଞ୍ଚ ସ୍ଥିର କରିଥିଲା। ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଆତ୍ମାର ଅମରତା ଏବଂ ଜଣଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନ କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା | ତୃତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ ମନ ଶୁଦ୍ଧତା ପାଇଁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଆଲୋକିତ କରିଥିଲାବେଳେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସୂଚାଇ ଦେଇଛି ଯେ ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ମଳ ସାମାଜିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ନୁହେଁ। ଚତୁର୍ଥ ଅଧ୍ୟାୟରେ ବିଭିନ୍ନ ବଳିଦାନ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଜ୍ଞାନ ସହିତ କରାଯାଇଥିବା ବଳିଦାନ ଉନ୍ନତ ଅଟେ, ଶେଷରେ ଭକ୍ତି ସେବା ସପକ୍ଷରେ ରୀତିନୀତି ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟ ତ୍ୟାଗ କରିଥାଏ |
କାର୍ଯ୍ୟ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଏବଂ ଭକ୍ତି ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିବାଦ ଦ୍ୱାରା ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ରହି ଅର୍ଜୁନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ କେଉଁ ପଥ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ, ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉତ୍ତର ଖୋଜନ୍ତି |