Bhagwat Geeta Chapter 2 Shlok - 3
Successfully treading the path of enlightenment requires high spirits and morale. One needs to be optimistic, enthusiastic, and energetic to overcome the negativities of the material mind, such as sloth, the rut of habit, ignorance, and attachment. Shree Krishna is a skillful teacher, and thus having reprimanded Arjun, He now enhances Arjun’s internal strength to tackle the situation by encouraging him.
Picture credit:-@krishna.paramathma
By addressing Arjun as the son of Pritha (another name for Kunti), Shree Krishna invokes him to remember his mother Kunti. She had worshipped Indra, the chief of the celestial gods, and with his blessings Arjun was born. Hence, he was endowed with extraordinary might and valor, similar to that of Indra. Shree Krishna is reminding him of this, encouraging him not to yield to this impotence, which does not befit his illustrious parentage. Again, He addresses Arjun as Parantapa, or conqueror of enemies, indicating to him to vanquish the enemy that has arisen within him, namely, the desire for dereliction of his dutiful action as a Kshatriya, or warrior class prince.
Shree Krishna goes on to explain that the way he is feeling is neither moral duty nor true compassion; rather, it is lamentation and delusion. It has its roots in weakness of mind. If his behavior was truly based on wisdom and mercy, then he would experience neither confusion nor grief.
Picture credit:-@krishna.paramathma
आत्मज्ञान के मार्ग पर सफलतापूर्वक चलने के लिए उच्च उत्साह और मनोबल की आवश्यकता होती है। भौतिक मन की नकारात्मकताओं, जैसे आलस्य, आदत की आदत, अज्ञानता और लगाव पर काबू पाने के लिए व्यक्ति को आशावादी, उत्साही और ऊर्जावान होने की आवश्यकता है। श्री कृष्ण एक कुशल शिक्षक हैं, और इस प्रकार अर्जुन को फटकार लगाने के बाद, अब वह अर्जुन को प्रोत्साहित करके स्थिति से निपटने के लिए उसकी आंतरिक शक्ति को बढ़ाते हैं।
अर्जुन को पृथा (कुंती का दूसरा नाम) के पुत्र के रूप में संबोधित करके, श्री कृष्ण ने उसे अपनी माँ कुंती को याद करने के लिए आमंत्रित किया। उसने दिव्य देवताओं के प्रमुख इंद्र की पूजा की थी और उनके आशीर्वाद से अर्जुन का जन्म हुआ था। अत: वह इन्द्र के समान असाधारण शक्ति और पराक्रम से सम्पन्न था। श्री कृष्ण उन्हें इसकी याद दिला रहे हैं, उन्हें इस नपुंसकता के आगे न झुकने के लिए प्रोत्साहित कर रहे हैं, जो उनके प्रतिष्ठित वंश को शोभा नहीं देता। फिर, वह अर्जुन को परंतप, या शत्रुओं के विजेता के रूप में संबोधित करते हैं, जो उसे अपने भीतर पैदा हुए शत्रु, अर्थात् एक क्षत्रिय, या योद्धा वर्ग के राजकुमार के रूप में अपने कर्तव्यपरायण कार्यों में लापरवाही की इच्छा, को हराने का संकेत देते हैं।
श्री कृष्ण आगे बताते हैं कि जिस तरह से वह महसूस कर रहे हैं वह न तो नैतिक कर्तव्य है और न ही सच्ची करुणा; बल्कि, यह विलाप और भ्रम है। इसकी जड़ें मन की कमजोरी में हैं। यदि उसका व्यवहार वास्तव में ज्ञान और दया पर आधारित होता, तो उसे न तो भ्रम होता और न ही दुःख होता।
ଜ୍ଞାନର ପଥକୁ ସଫଳତାର ସହ ଚାଲିବା ଉଚ୍ଚ ଆତ୍ମା ଏବଂ ମନୋବଳ ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ବସ୍ତୁବାଦୀ ମନର ନକାରାତ୍ମକତାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ଆଶାବାଦୀ, ଉତ୍ସାହୀ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ, ଯେପରିକି ଅଳସୁଆ, ଅଭ୍ୟାସର ଅଭ୍ୟାସ, ଅଜ୍ଞତା, ଏବଂ ସଂଲଗ୍ନତା | ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଶିକ୍ଷକ, ଏବଂ ଏହିପରି ଭାବରେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ତାଗିଦ କରି ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଉତ୍ସାହିତ କରି ପରିସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି।
ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ପ୍ରୀତାଙ୍କ ପୁତ୍ର (କୁନ୍ତୀଙ୍କ ଅନ୍ୟ ନାମ) ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମାତା କୁନ୍ତୀଙ୍କୁ ମନେ ରଖିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ସେ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଦେବତାମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରେ ଅର୍ଜୁନ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ। ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପରି ଅସାଧାରଣ ଶକ୍ତି ଏବଂ ବୀରତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ଏହି ବିଷୟରେ ମନେ ପକାଉଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଏହି ଶକ୍ତିହୀନତାକୁ ନ ମାନିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ତାଙ୍କର ଚମତ୍କାର ପିତାମାତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ନୁହେଁ | ପୁନର୍ବାର, ସେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ପାରାଣ୍ଟାପା, କିମ୍ବା ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କର ବିଜେତା ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରନ୍ତି, ଯାହା ତାଙ୍କ ଭିତରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଶତ୍ରୁକୁ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ, ଯଥା, କ୍ଷତ୍ରିୟ, କିମ୍ବା ଯୋଦ୍ଧା ଶ୍ରେଣୀର ରାଜକୁମାର ଭାବରେ ତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଅବହେଳା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା |
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବାକୁ ଯାଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଯେଉଁଭଳି ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ତାହା ନ moral ତିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କିମ୍ବା ପ୍ରକୃତ ଦୟା ନୁହେଁ; ବରଂ ଏହା ବିଳାପ ଏବଂ ଭ୍ରାନ୍ତି | ମନର ଦୁର୍ବଳତାରେ ଏହାର ମୂଳ ଅଛି | ଯଦି ତାଙ୍କର ଆଚରଣ ପ୍ରକୃତରେ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଦୟା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା, ତେବେ ସେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ କିମ୍ବା ଦୁ ief ଖ ଅନୁଭବ କରିବେ ନାହିଁ |
Picture credit:-@krishna.paramathma