Bhagwat Geeta Chapter 2 Shlok - 4
Successfully navigating the path of enlightenment demands a steadfast spirit and elevated morale. Optimism, enthusiasm, and unwavering energy become indispensable in overcoming the pitfalls of the material mind, such as sloth, the rut of habit, ignorance, and attachment. Shree Krishna, a masterful teacher, first reprimands Arjun and then proceeds to fortify Arjun’s internal strength through encouragement.
Referring to Arjun as the son of Pritha, an alternative name for Kunti, Shree Krishna prompts him to recall his mother’s significance. Kunti’s devotion to Indra, the chief of celestial gods, resulted in Arjun’s birth with blessings that endowed him with exceptional might and valor comparable to that of Indra. Shree Krishna, reminding Arjun of this heritage, urges him not to succumb to a sense of powerlessness that contradicts his illustrious lineage. Addressing him as Parantapa, the conqueror of enemies, Shree Krishna signals to Arjun to overcome the internal adversary—the desire to neglect his duty as a Kshatriya, a prince of the warrior class.
Shree Krishna further elucidates that Arjun’s current emotional state is neither in line with moral duty nor genuine compassion; instead, it is a manifestation of lamentation and delusion rooted in the weakness of the mind. Emphasizing that true wisdom and mercy should guide his actions, Shree Krishna asserts that in such a case, Arjun would experience neither confusion nor grief. In this way, Shree Krishna imparts essential guidance, nurturing Arjun’s resolve and directing him towards a path of righteous action and self-realization.
Picture credit:-@krishna.paramathma
Picture credit:-@krishna.paramathma
आत्मज्ञान के मार्ग पर सफलतापूर्वक आगे बढ़ने के लिए दृढ़ भावना और ऊंचे मनोबल की आवश्यकता होती है। आशावाद, उत्साह और अटूट ऊर्जा भौतिक मन के नुकसान, जैसे आलस्य, आदत की आदत, अज्ञानता और लगाव पर काबू पाने के लिए अपरिहार्य हो जाते हैं। श्री कृष्ण, एक कुशल शिक्षक, पहले अर्जुन को डांटते हैं और फिर प्रोत्साहन के माध्यम से अर्जुन की आंतरिक शक्ति को मजबूत करने के लिए आगे बढ़ते हैं।
अर्जुन को कुंती के वैकल्पिक नाम पृथा के पुत्र के रूप में संदर्भित करते हुए, श्री कृष्ण उसे अपनी माँ के महत्व को याद करने के लिए प्रेरित करते हैं। कुंती की दिव्य देवताओं के प्रमुख इंद्र के प्रति भक्ति के परिणामस्वरूप अर्जुन का जन्म आशीर्वाद के साथ हुआ जिसने उन्हें इंद्र के बराबर असाधारण शक्ति और वीरता प्रदान की। श्री कृष्ण, अर्जुन को इस विरासत की याद दिलाते हुए, उनसे शक्तिहीनता की भावना के आगे न झुकने का आग्रह करते हैं जो उनकी शानदार वंशावली के विपरीत है। शत्रुओं के विजेता, परंतप के रूप में संबोधित करते हुए, श्रीकृष्ण ने अर्जुन को आंतरिक शत्रु – एक क्षत्रिय, योद्धा वर्ग के राजकुमार के रूप में अपने कर्तव्य की उपेक्षा करने की इच्छा – पर काबू पाने का संकेत दिया।
श्री कृष्ण आगे बताते हैं कि अर्जुन की वर्तमान भावनात्मक स्थिति न तो नैतिक कर्तव्य के अनुरूप है और न ही वास्तविक करुणा के अनुरूप है; इसके बजाय, यह मन की कमजोरी में निहित विलाप और भ्रम की अभिव्यक्ति है। इस बात पर जोर देते हुए कि सच्ची बुद्धि और दया को उसके कार्यों का मार्गदर्शन करना चाहिए, श्री कृष्ण कहते हैं कि ऐसे मामले में, अर्जुन को न तो भ्रम होगा और न ही दुःख का अनुभव होगा। इस प्रकार, श्री कृष्ण आवश्यक मार्गदर्शन प्रदान करते हैं, अर्जुन के संकल्प का पोषण करते हैं और उसे धार्मिक कार्य और आत्म-प्राप्ति के मार्ग की ओर निर्देशित करते हैं।
ଜ୍ଞାନର ପଥକୁ ସଫଳତାର ସହ ନେଭିଗେଟ୍ କରିବା ଏକ ସ୍ଥିର ଆତ୍ମା ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ମନୋବଳ ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ଆଶାବାଦୀତା, ଉତ୍ସାହ, ଏବଂ ଅଦମ୍ୟ ଶକ୍ତି ସାମଗ୍ରୀକ ମନର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ଦୂର କରିବାରେ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଏ, ଯେପରିକି ଅଳସୁଆ, ଅଭ୍ୟାସ, ଅଜ୍ଞତା, ଏବଂ ସଂଲଗ୍ନତା | ଜଣେ ଗୁରୁ ଶିକ୍ଷକ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପ୍ରଥମେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ଭର୍ତ୍ସନା କରନ୍ତି ଏବଂ ପରେ ଉତ୍ସାହ ମାଧ୍ୟମରେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଶକ୍ତିକୁ ଦୃ ify କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସନ୍ତି |
ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ କୁନ୍ତୀଙ୍କ ବିକଳ୍ପ ନାମ ପ୍ରୀତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ବୋଲି କହି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମାତାର ମହତ୍ତ୍ recall କୁ ମନେ ପକାଇବାକୁ କହିଥିଲେ। ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଦେବତାମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି କୁନ୍ତୀଙ୍କ ଭକ୍ତି, ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଜନ୍ମରେ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅତୁଳନୀୟ ଶକ୍ତି ଏବଂ ବୀରତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ଏହି heritage ତିହ୍ୟକୁ ମନେ ପକାଇ ତାଙ୍କୁ ଶକ୍ତିହୀନତାର ଭାବନାରେ ନ ପଡ଼ିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରନ୍ତି ଯାହା ତାଙ୍କର ଚମତ୍କାର ବଂଶର ବିରୋଧ କରେ | ତାଙ୍କୁ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କର ବିଜେତା ପରନ୍ତପା ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଶତ୍ରୁକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ସଙ୍କେତ ଦେଇଛନ୍ତି – ଯୋଦ୍ଧା ଶ୍ରେଣୀର ରାଜକୁମାର କ୍ଷତ୍ରିଆ ଭାବରେ ତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ଅବହେଳା କରିବାର ଇଚ୍ଛା।
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଆହୁରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନର ଭାବପ୍ରବଣତା ନ moral ତିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କିମ୍ବା ପ୍ରକୃତ ଦୟା ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ; ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଏହା ମନର ଦୁର୍ବଳତା ମଧ୍ୟରେ ମୂଳଦୁଆ ଏବଂ ଭ୍ରାନ୍ତିର ଏକ ପ୍ରକାଶନ | ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଦୟା ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ଜୋର ଦେଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ କିମ୍ବା ଦୁ ief ଖ ଅନୁଭବ କରିବେ ନାହିଁ। ଏହିପରି ଭାବରେ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି, ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ସଂକଳ୍ପକୁ ପୋଷଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଆତ୍ମ-ହୃଦୟ ମାର୍ଗରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତି |
Picture credit:-@krishna.paramathma