Perfect renunciation (karm sanyās) is difficult to attain without performing work in devotion (karm yog), O mighty-armed Arjun. However, the sage who is adept in karm yog quickly attains the Supreme.
Description
Living in seclusion, a yogi may feel renounced, but true renunciation is tested in the world. For instance, a sadhu practiced austerities for twelve years in the mountains but lost his temper during a fair in Haridwar when someone stepped on his foot. This incident showed that living in seclusion doesn’t necessarily lead to true detachment.
Shree Krishna emphasizes that while performing duties in the world, one should gradually rise above anger, greed, and desire. Renouncing duties without purifying the mind makes true detachment difficult. Arjun, as a warrior, should use his natural inclinations in the service of God rather than artificially renouncing his duty.
The Lord instructs Arjun to fight, but with a change in perspective: dedicate his actions to God instead of pursuing personal gain. This way, Arjun can purify his mind and achieve true renunciation from within. Just as a ripe fruit naturally detaches from the tree, a karm yogi matures through worldly experiences and attains wisdom. True renunciation and deep meditation come from a purified mind, which is achieved through dedicated action.
हे महाबाहु अर्जुन, भक्ति (कर्म योग) में कर्म किए बिना पूर्ण त्याग (कर्म संन्यास) प्राप्त करना कठिन है। हालाँकि, जो ऋषि कर्मयोग में निपुण है, वह शीघ्र ही परमगति को प्राप्त कर लेता है।
विवरण
एकांत में रहते हुए, एक योगी को त्याग महसूस हो सकता है, लेकिन सच्चे त्याग की परीक्षा दुनिया में होती है। उदाहरण के लिए, एक साधु ने पहाड़ों में बारह वर्षों तक तपस्या की, लेकिन हरिद्वार में एक मेले के दौरान किसी ने उसके पैर पर पैर रख दिया, जिससे वह अपना आपा खो बैठा। इस घटना से पता चला कि एकांत में रहने से सच्ची वैराग्य की प्राप्ति नहीं होती।
श्री कृष्ण इस बात पर जोर देते हैं कि संसार में कर्तव्यों का पालन करते हुए व्यक्ति को धीरे-धीरे क्रोध, लालच और इच्छा से ऊपर उठना चाहिए। मन को शुद्ध किये बिना कर्तव्यों का त्याग करना सच्ची वैराग्य को कठिन बना देता है। एक योद्धा के रूप में अर्जुन को अपने कर्तव्य को कृत्रिम रूप से त्यागने के बजाय भगवान की सेवा में अपने प्राकृतिक झुकाव का उपयोग करना चाहिए।
भगवान ने अर्जुन को लड़ने का निर्देश दिया, लेकिन परिप्रेक्ष्य में बदलाव के साथ: व्यक्तिगत लाभ के बजाय अपने कार्यों को भगवान को समर्पित करें। इस तरह, अर्जुन अपने मन को शुद्ध कर सकते हैं और भीतर से सच्चा त्याग प्राप्त कर सकते हैं। जिस प्रकार एक पका हुआ फल स्वाभाविक रूप से पेड़ से अलग हो जाता है, उसी प्रकार एक कर्म योगी सांसारिक अनुभवों से परिपक्व होता है और ज्ञान प्राप्त करता है। सच्चा त्याग और गहरा ध्यान शुद्ध मन से आता है, जो समर्पित कार्य के माध्यम से प्राप्त किया जाता है।
ହେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସଶସ୍ତ୍ର ଅର୍ଜୁନ, ଭକ୍ତି (କର୍ମ ଯୋଗ) ରେ କାର୍ଯ୍ୟ ନକରି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ତ୍ୟାଗ (କର୍ମ ସଂଖ୍ୟା) ହାସଲ କରିବା କଷ୍ଟକର | ଅବଶ୍ୟ, କର୍ମ ଯୋଗରେ ପାରଦର୍ଶୀ ଥିବା age ଷ ଶୀଘ୍ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ |
ବର୍ଣ୍ଣନା
ଏକାକୀ ଜୀବନଯାପନ କରି ଯୋଗୀ ତ୍ୟାଗ ଅନୁଭବ କରିପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରକୃତ ତ୍ୟାଗ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଜଣେ ସାଧୁ ବାର ବର୍ଷ ଧରି ପର୍ବତରେ ଆର୍ଥିକ ଅଭ୍ୟାସ କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ହରିଦ୍ୱାରରେ ଏକ ମେଳା ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ କେହି ତାଙ୍କ ପାଦରେ ପାଦ ଦେଇଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ କ୍ରୋଧ ହରାଇଲେ | ଏହି ଘଟଣାଟି ଦର୍ଶାଇଲା ଯେ ଏକାକୀ ରହିବା ପ୍ରକୃତରେ ପ୍ରକୃତ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାକୁ ନେଇ ନଥାଏ |
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜୋର ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଦୁନିଆରେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନ କରିବା ସମୟରେ କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ ଏବଂ ଇଚ୍ଛାଠାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପରକୁ ଉଠିବା ଉଚିତ୍। ମନକୁ ଶୁଦ୍ଧ ନକରି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ତ୍ୟାଗ କରିବା ପ୍ରକୃତ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାକୁ କଷ୍ଟକର କରିଥାଏ | ଅର୍ଜୁନ ଜଣେ ଯୋଦ୍ଧା ଭାବରେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ କୃତ୍ରିମ ଭାବରେ ତ୍ୟାଗ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ God ଶ୍ବରଙ୍କ ସେବାରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ୍ |
ପ୍ରଭୁ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ: ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଲାଭ ପାଇବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଭଗବାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରନ୍ତୁ | ଏହିପରି, ଅର୍ଜୁନ ତାଙ୍କ ମନକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଭିତରୁ ପ୍ରକୃତ ତ୍ୟାଗ ହାସଲ କରିପାରିବେ | ଯେପରି ଏକ ପାଚିଲା ଫଳ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ଗଛରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୁଏ, ଏକ କର୍ମ ଯୋଗୀ ସାଂସାରିକ ଅନୁଭୂତି ମାଧ୍ୟମରେ ପରିପକ୍ୱ ହୁଏ ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରେ | ପ୍ରକୃତ ତ୍ୟାଗ ଏବଂ ଗଭୀର ଧ୍ୟାନ ଏକ ଶୁଦ୍ଧ ମନରୁ ଆସିଥାଏ, ଯାହା ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ କାର୍ଯ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ହାସଲ ହୋଇଥାଏ |